Infocentrum

Van idee naar dierproef

Bij de Universiteit Utrecht en het Universitair Medisch Centrum Utrecht wordt diergeneeskundig en medisch-biologisch onderzoek gedaan. Naast experimenten op basis van cel- en weefselkweektechnieken, computersimulaties en menselijke vrijwilligers, worden ook dierproeven uitgevoerd. Ook worden proefdieren ingezet voor onderwijs en training. Uitgangspunt is dat dieren welzijn kunnen ervaren en een intrinsieke waarde hebben.

Startpunt voor het proefdieronderzoek bij de Universiteit Utrecht en het UMC Utrecht is de erkenning dat dieren een intrinsieke waarde hebben. Dit betekent dat dieren een waarde hebben voor zichzelf, los van hun nut of gebruikswaarde voor de mens.

Deskundigen reageren op vragen over dierproeven en schetsen in hun antwoorden de dilemma's die daarbij komen kijken. Moet je een nieuwe pil tegen hoofdpijn op dieren testen? En een nieuw middel tegen kanker? Of kan het ook anders? Met deze video wil de Instantie voor Dierenwelzijn Utrecht nuance aanbrengen in het debat over dierproeven. De video is gemaakt in samenwerking met Liftov.

De Instantie voor Dierenwelzijn Utrecht heeft intern beleid geformuleerd met betrekking tot dierproeven. Dit beleid is geldig binnen de Universiteit Utrecht en het UMC Utrecht en bekrachtigd door het College van Bestuur en de Raad van Bestuur. Iedereen binnen de twee instellingen hoort zich hieraan te houden. Om verantwoord gebruik te maken van proefdieren moeten alle medewerkers die betrokken zijn bij dierproeven en proefdieren binnen de Universiteit Utrecht en het UMC Utrecht zich daarnaast houden aan diverse richtlijnen en ‘codes of practice’.

De Instantie voor Dierenwelzijn Utrecht biedt ondersteuning en advies aan iedereen die betrokken is bij dierproeven bij de Universiteit Utrecht en het UMC Utrecht.

Wie betrokken is bij dierproeven moet volgens de wet bevoegd, deskundig en bekwaam zijn. Bevoegdheid heeft te maken met het hebben van de juiste (in Nederland erkende) diploma's en certificaten. Deskundig betekent dat je jezelf daarnaast blijvend schoolt in de kennis en kunde rondom het doen van dierproeven. Dit is vaak scholing ten behoeve van het 3V-principe (Vervanging, Vermindering en Verfijning). Bekwaamheid betreft de juiste, aantoonbare attitude, kennis en vaardigheid in een bepaalde handeling, waardoor je die zelf kunt uitvoeren.

Dit is het Jaarverslag Dierproeven 2021 van de Universiteit Utrecht en het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMC Utrecht). Het geeft informatie over het gebruik van proefdieren door de twee instellingen.

Voor elke onderzoeker geldt dat je wetenschappelijk onderzoek op integere wijze moet doen, maar misschien geldt dat nog wel meer voor onderzoekers die dierproeven doen. Het laatste wat je wilt is proefdieren verspillen door slecht opgezet onderzoek, foute conclusies of beïnvloeding door belanghebbende partijen.

Kom je als student of medewerker een situatie met proefdieren tegen die ethische of wettelijke grenzen overschrijdt, dan kun je een melding doen bij het 'Meldpunt Professioneel Handelen en Dierenwelzijn’.

Sinds 15 maart 2023 is het beleid gestart dat op 5 oktober 2021 is goedgekeurd door de vergunninghouders van het UMC Utrecht en de Universiteit Utrecht.

Het kan voorkomen dat proefdieren onverwacht ongerief hebben. Ongerief is de wettelijke term voor negatief welzijn, variërend van lichte stress tot veel pijn. Proefdieren worden hierop regelmatig gecontroleerd. Als bij controle blijkt dat er sprake is van onverwacht ongerief, is het zaak snel te handelen en goed te noteren wat er aan de hand is en wat eraan gedaan wordt, zodat anderen ervan kunnen leren.