Lichte daling dierproeven Utrecht

Vergeleken met 2018 is er een lichte daling: van 19.774 naar 19.078 dierproeven. Sinds 2011 is het aantal dierproeven bij de instellingen gehalveerd, maar de daling vlakt al een aantal jaren af. Om deze te versnellen en hoogstaand proefdiervrij onderzoek te stimuleren werd in 2019 een werkgroep ingesteld die zich bezighoudt met de Transitie Proefdiervrije Innovatie (TPI Utrecht).

De beide instituten werken al jaren aan Vervanging, Vermindering en, Verfijning* van dierproeven. De oprichting van TPI Utrecht is een volgende stap. Deze werkgroep organiseert onder andere creatieve bijeenkomsten waarin deelnemers uit verschillende vakgebieden samen op zoek gaan naar proefdiervrije innovaties voor een wetenschappelijk vraagstuk.

Belemmeringen

In zijn voorwoord gaat Arno Hoes, decaan van het UMC Utrecht, vooral in op het streven naar een permanente verbetering van de kwaliteit van onderzoek. Hij noemt daarbij een aantal remmende factoren, zoals de algemene onderzoekscultuur, waarin onder hoge tijdsdruk en met weinig geld resultaten behaald moeten worden, en de publicatiecultuur, waarin opzienbarende resultaten voorrang krijgen en negatieve of neutrale resultaten niet altijd worden gepubliceerd. Maar, schrijft Hoes: “Ondanks dit soort belemmeringen zet iedereen zich permanent in voor verbetering.” Een voorbeeld daarvan is het promoten van registratie vooraf van dierproeven, zodat onderzoekers sneller zien waar anderen mee bezig zijn en onderzoek niet dubbel wordt gedaan.

Openheid

‘Utrecht’ wil expliciet voortrekker zijn, niet alleen op het gebied van innovatie, kwaliteitsverbetering en registratie vooraf, maar ook wat betreft openheid. De gezamenlijke Instantie voor Dierenwelzijn van de twee instituten, die onder andere toezicht houdt op het welzijn van de proefdieren, onderhoudt een uitgebreide website bij waar allerhande gedetailleerde informatie te vinden is, zoals beleidsstukken en details over lopende onderzoeksprojecten met proefdieren.

Ook is er veel contact met media, politici en dierenwelzijnsorganisaties. Wim de Leeuw, hoofd van de Instantie voor Dierenwelzijn Utrecht zegt hierover: “We leren van elkaar. Aan polarisatie heb je niets. Als je in gesprek blijft, bereik je het meeste voor mens en dier. Zo krijgen we al jaren overleden huisdieren via het Dierdonorcodicil van Proefdiervrij, die elk een proefdier kunnen vervangen. Dit jaar bleken Animal Rights en knaagdierenopvang Het Knagertje bereid om te helpen met het zoeken naar herplaatsingsadressen voor overtollige knaagdieren. We hebben 155 muizen en 2 ratten kunnen herplaatsen. Het zijn kleine aantallen, maar elk dier telt. En het worden er in 2020 aanzienlijk meer.”

Corona

Of de invloed van de coronacrisis in 2020 een stijging of daling van het aantal dierproeven zal opleveren is nog niet te voorspellen. De Leeuw: “Aan de ene kant worden er extra dierproeven gedaan voor onderzoek naar COVID-19, aan de andere kant zie je dat onderzoek en onderwijs met dieren moest worden uitgesteld door de lock-down. Dat soort invloeden zullen elkaar voor een deel opheffen, maar wat dit precies zal betekenen voor de totale aantallen kunnen we nog niet overzien.”

Naar het jaarverslag