Registreer dierproeven vooraf voor transparantie

In het Universitair Medisch Centrum (UMC) Utrecht, hebben Mira van der Naald en haar collega's de database Preclinical Trials geïnitieerd: preclinicaltrials.eu. Hoewel er al geruime tijd behoefte was aan een database met preklinische werkprotocollen, besloot promovenda Mira van der Naald actie te ondernemen, met de steun van haar begeleider Steven Chamuleau. Van der Naald is een medische promovendus bij de afdeling Cardiologie.

"Mijn collega's en ik hebben meerdere preklinische meta-analyses uitgevoerd," legt Van der Naald uit. "We waren ons echter bewust van het risico van publicatie-bias en realiseerden ons dat we niet gemakkelijk toegang hadden tot alle preklinische gegevens. Een database met vooraf geregistreerde onderzoeksprotocollen zou hier een oplossing voor kunnen bieden." Hoewel de database werd gestart vanuit de regeneratieve cardiologie, is het hele biomedische veld er welkom.

Momentum

Van der Naald en haar collega's waren niet de enigen die bezig waren met het vraagstuk van transparantie in het preklinisch onderzoek. Het Open Science Framework hield zich hiermee ook al bezig, net als het internationale consortium TACTICS (Transnationale Alliantie voor Regeneratieve Therapieën in Cardiovasculaire Syndromen).

TACTICS publiceerde onlangs een position paper met als conclusie: "Om de bruikbaarheid en de translationele waarde van preklinisch onderzoek te verhogen, moet de kwaliteit van preklinisch onderzoek worden verbeterd, samenwerking worden bevorderd en het delen van kennis en protocollen worden verbeterd. Bovendien moet preklinische onderzoek vooraf worden geregistreerd in een vrij toegankelijke database, om de transparantie te vergroten en vooringenomenheid te minimaliseren." Dit artikel gaf de aanzet tot het bouwen van de database, in combinatie met het internationale momentum rond transparantie in preklinisch onderzoek.

Embargo

Van der Naald nodigt elke onderzoeker uit om onderzoeksprotocollen vooraf in de database te registreren. "Een initiatief als dit heeft brede steun nodig om het effectief en nuttig voor anderen te maken," legt ze uit. "We zijn begonnen met het registreren van ons eigen onderzoek. Zo willen we een voorbeeld stellen aan de wetenschappelijke gemeenschap."

Met een embargo-optie kunnen gebruikers hun registratie voor een jaar verborgen houden. Die periode kan op verzoek worden verlengd. Dit is een reactie op onderzoekers die enthousiast waren over de database, maar ook bezorgd over het verstrekken van waardevolle informatie over onderzoek dat nog moeten worden uitgevoerd. Van der Naald hoopt dat deze mogelijkheid de wetenschappelijke gemeenschap ervan zal overtuigen dat de database transparantie zal bevorderen zonder al te groot risico voor het intellectuele eigendom.

Van der Naald wil dat naast onderzoek dat nog moet worden uitgevoerd, ook afgerond onderzoek wordt toegevoegd. Dit helpt tegen de beruchte publicatie-bias, want niet alle preklinische studies zijn immers gepubliceerd. Bovendien biedt het registratieformulier op preclinicaltrials.eu de mogelijkheid voor het toevoegen van een link naar data of zelfs een ‘persistent identifier’ (permanente unieke identificatiecode die linkt). Er kan gelinkt worden naar een publicatie (bijvoorbeeld met DOI-code), maar ook naar een ‘repository’ waar niet-gepubliceerde data kunnen staan. Zo kunnen ongepubliceerde resultaten worden gedeeld. Dit zal de waarde van de database vergroten.

Ambities

De database met preklinische protocollen werd officieel gelanceerd op 11 april 2018, tijdens een wetenschappelijke bijeenkomst, georganiseerd door het Nederlands Hartinstituut. Leden van de wetenschappelijke gemeenschap waren uitgenodigd, evenals financiers, zoals de Nederlandse Hartstichting.

Volgens Van der Naald spelen financiers van onderzoek een cruciale rol bij het bevorderen van transparantie. Ze zou graag zien dat die hun onderzoekers stimuleren om onderzoek dat in een subsidieaanvraag wordt beschreven vooraf te registreren. Op die manier wordt transparantie zijn over onderzoeksplannen vanzelfsprekend. Dit zal dan weer de kwaliteit van onderzoek verbeteren, kennisuitwisseling stimuleren en onnodige duplicatie van dierstudies verminderen.

Schrijf je in!

Ook willen Van der Naald en haar collega’s in gesprek gaan met andere betrokkenen, zoals tijdschriften en hun reviewers, onderzoeksinstituten, onderzoekers en beleidsmakers. Na haar aanstaande promotie gaat Van der Naald bij het Medisch Spectrum Twente in Enschede werken. Tegelijk zal ze blijven werken aan de verspreiding van de database met preklinische onderzoeken, omdat zij het belangrijk vindt om te doen. Hoewel het Nederlands Harteninstituut zorgt voor het onderhoud van de database, is er nog een lange weg te gaan in het bevorderen van de preregistratie van dierproeven.
Van der Naald wijst erop dat transparantie belangrijk is voor elke onderzoeker, en dat iedereen hierin verantwoordelijkheid kan nemen. "Nu komt het erop aan. We zien elke dag nieuwe inschrijvingen op de website. Dit is het moment om verder te gaan op de weg naar transparantie." Conclusie: schrijf je in!