Bloedafnametechniek verfijnt dierproef rat
8 jaar geledenIn het Gemeenschappelijk Dierenlaboratorium (GDL) van de Universiteit Utrecht en het Universitair Medisch Centrum Utrecht hebben een biotechnicus en een onderzoeker samen een nieuwe techniek ontwikkeld om bloed af te nemen bij volwassen ratten, met minder ongerief voor deze proefdieren. Ze doen dit met een vlindernaald in plaats van met de gebruikelijke abbocath (katheter met naald).
Hieronder wordt de techniek stap voor stap beschreven. Let op: ze mag alleen gedaan worden door iemand die daartoe wettelijk bevoegd is!
- De volgende zaken worden klaargelegd:
- een wegwerpwashandje
- 2 sterke wasknijpers
- een 1-ml-spuitje met 0,2 ml lucht erin
- een vlindernaaldje 25G met tube, vastgezet op de 1 ml-spuit
- een couveuse (kleine bak met warmtematje)
- temperatuurregistratiesysteem incl. sensor (voor in de couveuse)
- De rat gaat 10 tot 15 minuten in de couveuse om de aders duidelijk zichtbaar te maken. Het begintijdstip wordt vastgelegd om vergissingen te voorkomen. Ook moet de temperatuur permanent in de gaten gehouden worden.
- De rat wordt in een wegwerpwashandje gelegd. De staart steekt uit. Het washandje wordt naast de staart dichtgerold en gesloten met stevige wasknijpers. De rat ademt door het dunne washandje heen.
- Met het vlindernaaldje wordt de staart aangeprikt en bloed afgenomen. Daarvoor is enige oefening vereist. Het gaat het beste als de rat warm is.
- De wasknijpers worden verwijderd, waarna het washandje van de rat af wordt gehaald en de rat in zijn verblijf wordt gezet.
Voordelen
De procedure heeft meerdere voordelen. De belangrijkste: de techniek vraagt minder handelingen aan de rat dan het werken met de abbocath. (Daarbij wordt de naald verwijderd en de katheter in de ader geschoven.) Door het beperken van de handelingen is geen anesthesie nodig. Bovendien zie je bij het vlindernaaldje direct of het juiste vat is aangeprikt, en stroomt het bloed al bij 1 tot 2 mm inschuiven in de tube. Bovendien is er geen ‘dood volume’: je hoeft geen extra hoeveelheid bloed af te nemen om een bepaalde hoeveelheid over te houden, wat bij de abbocath wel nodig is. Het opsluiten in het washandje levert wel wat stress op, maar minder ongerief dan anesthesie. Vooral na afloop is de rat over het algemeen meteen weer rustig, terwijl hij van anesthesie nog een tijdje last kan houden. De techniek kan gebruikt worden voor zowel vrouwtjes als (grotere) mannetjes.
De nieuwe techniek is vooral een verbetering als het voor het experiment nodig is meerdere keren per dag bloed af te nemen. Bij incidentele bloedafnames is het voordeel minder duidelijk, en hangt het voordeel mede af van de ervarenheid van de persoon de handelingen doet. Daarom gebruikt het GDL beide technieken naast elkaar.