Een diervriendelijke methode in malariaonderzoek

Wereldwijd worden er per jaar meer dan 70 miljoen mensen geïnfecteerd met malaria van het vivax-type. Deze vorm van malaria is zeer moeilijk te bestrijden, omdat deze parasiet zich in slapende vorm in de lever kan nestelen. Slapende parasieten kunnen weken tot jaren na de infectie ontwaken en dan opnieuw malaria veroorzaken. Hiertegen bestaat één medicijn, maar dat heeft ernstige bijwerkingen. Bovendien kunnen de parasieten er resistent tegen worden. Nieuwe geneesmiddelen zijn dan ook hard nodig.

Tot voor kort was onderzoek naar potentiële geneesmiddelen tegen dit type malaria technisch niet mogelijk. Het onderzoek spitste zich daarom toe op een nauw verwante parasiet, die bij apen voorkomt. Dit gebeurde door resusapen met de malariaparasiet te infecteren en daarna te behandelen. Zo was het mogelijk onderzoek te doen naar nieuwe geneesmiddelen.

Kweeksysteem

Om het proefdiergebruik terug te dringen hebben de onderzoekers een systeem opgezet met levercellen op kweek. Die cellen worden geïnfecteerd met parasieten verkregen uit muggen. Met een speciale microscoop kijken de onderzoekers of een middel tegen de slapende parasieten werkt. Op deze nieuwe manier kunnen verschillende middelen tegelijkertijd getest worden.

Honderden proefdieren uitgespaard

Door deze aanpak is het aantal dieren dat ingezet wordt voor dit soort testen gereduceerd tot één per test in plaats van de honderden dieren die vroeger gebruikt werden. Deze ene aap wordt nu kortdurend met malaria geïnfecteerd, er wordt wat bloed afgenomen om muggen mee te infecteren, en de aap wordt genezen.

Middel ontdekt

Met behulp van deze nieuw ontwikkelde test is recent een middel ontdekt dat slapende malariaparasieten kan doden. Dit middel zal nu verder getest worden om te bekijken of het uiteindelijk ook in de kliniek kan worden toegepast. Het kweeksysteem wordt verder verfijnd, zodat er meer middelen per experiment geanalyseerd kunnen worden. Bovendien wordt eraan gewerkt om voor de ene aap die nu nog nodig is, ook een alternatief te ontwikkelen.

Bron: BPRC