Muizen hanteren
Door muizen niet aan de staart te hanteren, maar met een buis of op een andere diervriendelijke manier op te pakken, voorkom je stress bij de muizen en draag je bij aan betere kwaliteit van je onderzoek. Daarom wordt het ‘staarthanteren’ uitgefaseerd. Iedereen die met muizen werkt maakt kennis met de alternatieve hanteermethoden om er zo snel mogelijk mee aan de slag te kunnen. Ook zijn er een aantal ‘vraagbaken’, centrale personen binnen de verschillende afdelingen waar je terecht kunt met vragen, zorgen en suggesties.
Onderzoek heeft aangetoond dat het oppakken van muizen bij de staart stress en angst bij de dieren veroorzaakt. Je kunt muizen daarom beter op een andere manier oppakken, bijvoorbeeld met behulp van een buis, of door ze in je handen te cuppen. Zelfs als je daarna een voor de muis vervelende handeling moet uitvoeren, zoals een injectie geven, blijft het effect van de vriendelijkere manier van hanteren duidelijk zichtbaar.
De muizen zijn minder angstig en daardoor gemakkelijker te hanteren. Dit is niet alleen voor de muizen prettig, maar ook voor jou. Je interactie met de muizen verloopt gemakkelijker en sneller, en de effecten hiervan op de fysiologie en het gedrag van de muizen dragen bij aan de kwaliteit van het onderzoek.
Best practice
Deze nieuwe manier van muizen hanteren is inmiddels internationaal geaccepteerd als best practice. Het NC3Rs heeft alle informatie op een handige manier voor je op een rij gezet. Op hun website vind je:
- Een overzicht van alle literatuur over cup- en tunnelhanteren
- Een lijst met veelgestelde vragen
- Een tutorial (18 min.) en een webinar (53 min.)
- Implementatietips
- Korte videoclips waarin je specifieke situaties en instructies snel kunt bekijken
- Posters die je kunt downloaden (deze posters hebben wij in beperkte oplage in hard-copy beschikbaar. Je kunt ze ophalen zolang de voorraad strekt).
De meeste informatie op de website van het NC3Rs gaat over hanteren met een buis en cuppen met de hand. Inmiddels leert de ervaring dat je ook andere hulpmiddelen kunt gebruiken, zoals een omgekeerd nestkastje, of een trappetje.
De methode zelf is helemaal niet moeilijk; met een korte training heb je het zo geleerd. De ervaring leert dat muizen veel rustiger zijn, en ook invasieve handelingen zoals een injectie rustiger ondergaan. Dit heeft 3 belangrijke voordelen:
- Je verbetert het welzijn van de muizen.
- De kwaliteit van je onderzoek verbetert.
- De interactie met de muizen verloopt rustiger en plezieriger, ook voor jou.
“
"In mijn doctoraatsproject, met een aanzienlijk aantal gedragsexperimenten,
bleek dat stress invloed had op mijn data. Nadat ik was overgestapt op
diervriendelijkere hanteringstechnieken, leken de muizen meer ontspannen.
Het meest fascinerende was om te zien hoe, na enige tijdsinvestering in het
trainen van taken, de muizen niet alleen minder stress-gerelateerd gedrag
vertoonden, maar ook vertrouwensvoller en coöperatiever werden. Hierdoor
konden meer taken, zoals oppakken, wegen of naar een doos dragen, worden
uitgevoerd zonder het dier te fixeren of onnodig te stress te bezorgen."
- Eileen Brouwer, promovendus, Translational Neuroscience, UMC Utrecht
“
"In ons onderwijs werkt het buishanteren veel fijner dan het oppakken van muizen bij de staartbasis. De dieren zijn duidelijk rustiger en daarmee ook voor de meeste studenten makkelijker te vangen - mits ze de techniek van het buishanteren goed beheersen!"
- Esther Langen - Coördinator Artikel 9 cursus
Lees ook het Implementatieplan in Biotechniek
Heb je vragen, of wil je de methode graag leren? Laat het ons weten. Wij koppelen je dan aan een vraagbaak of trainer die jou de fijne kneepjes bijbrengt.